دومین درخشش پیاپی گوگل در نوبل فیزیک | تقدیر از پیشگامان محاسبات کوانتومی

آکادمی سلطنتی علوم سوئد جایزه نوبل فیزیک ۲۰۲۵ را به سه پژوهشگر از جمله محقق ارشد سخت‌افزار کوانتومی گوگل اهدا کرد.

به گزارش شهرآرانیوز، دوورِت، جان مارتینیز و جان کلارک برای کارشان در «محاسبات کوانتومی» شناخته شدند. آکادمی سلطنتی علوم سوئد جایزه نوبل فیزیک را به «محقق ارشد سخت‌افزار کوانتومی گوگل» به همراه جان مارتینیز، کارمند سابق گوگل و استاد دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، جان کلارک اهدا کرده است. این دومین سال متوالی است که کارکنان فعلی یا سابق گوگل این جایزه معتبر را دریافت می‌کنند: در سال ۲۰۲۴، یک معاون سابق گوگل جایزه نوبل فیزیک را دریافت کرد و جایزه نوبل شیمی بین پژوهشگران گوگل دیپ‌مایند تقسیم شد.

جایزه نوبل فیزیک امسال به پاس کشف تونل‌زنی مکانیکی کوانتومی در مقیاس ماکروسکوپی و کوانتیده شدن انرژی در یک مدار الکتریکی اهدا می‌شود. گوگل در وبلاگ خود ساده‌تر توضیح می‌دهد که دوورِت، مارتینیز و کلارک یک مدار الکتریکی ابررسانا ایجاد کردند که ویژگی‌ای به نام پیوند جوزفسون (Josephson Junction) دارد و می‌تواند برای ایجاد و دستکاری پدیده‌های کوانتومی استفاده شود.

شرکت گوگل می‌گوید آزمایش‌های گروه با پیوند‌های جوزفسون در سال‌های ۱۹۸۴ و ۱۹۸۵ مهم بودند، نه تنها برای حوزه فیزیک، بلکه برای تحقیقات کنونی آنها در زمینه محاسبات کوانتومی. کار گروه هوش مصنوعی کوانتومی Quantum AI گوگل گاهی به‌عنوان نگاهی به آینده ارائه می‌شود؛ آینده‌ای که در آن اکتشافات بزرگ علمی توسط رایانه‌های فوق‌پیشرفته هدایت خواهند شد. برای نمونه، چیپ کوانتومی ویلو (Willow) که سال گذشته معرفی شد، نشانه‌ای از این مسیر است. گوگل هنوز در حال توسعه اجزای بنیادی است که این رایانه‌ها را راه‌اندازی و تغذیه خواهند کرد. همچنین، پیوند‌های جوزفسون پایه‌ای برای بیت‌های کوانتومی ابررسانای (qubits) امروز محسوب می‌شوند و نقش کلیدی در دستیابی به بسیاری از دستاورد‌های اخیر محاسبات کوانتومی دارند.

رئیس کمیته نوبل فیزیک، در اطلاعیه‌ای که برندگان را اعلام کرد، گفت: بسیار شگفت‌انگیز است که بتوانیم جشن بگیریم که چگونه مکانیک کوانتومی صدساله همچنان شگفتی‌های جدید ارائه می‌دهد. همچنین بسیار مفید است، زیرا مکانیک کوانتومی پایه تمام فناوری دیجیتال است.